Beskidzkie świerki zagrożone wymarciem

Historia lasów świerkowych w Beskidach:

Przed pojawieniem się człowieka w Beskidach rosła puszcza karpacka.
Tworzyły ją mieszane lasów bukowych z domieszka jodły i świerka. Szybko zaczęła jednak ulegać presji działalności ludzkiej. Mieszkańcy okolicznych terenów wycinali drzewa na potrzeby budowlane, oraz do ogrzewania. w miejsca wyciętych lasów zakładali pola uprawne.

Zapotrzebowanie na drewno wzrosło szczególnie w czasie rewolucji przemysłowej XIX wieku, kiedy zaczęto masowo karczować beskidzkie lasy. Potrzebny do hut był szczególnie węgiel drzewny produkowany z drzewa bukowego.

Kolejnym najbardziej potrzebnym materiałem drzewnym były świerki, które wraz z rozwojem górnictwa służyły do budowy kopalnianych chodników.

I tu dochodziło do kolejnej poważnej ingerencji ludzkiej w biologiczną stabilność beskidzkiego ekosystemu. Ponieważ właścicielom lasów bardziej opłacała się sprzedaż świerków, wycinali buki i na ich miejsce sadzili bardziej pożądane gatunki.

Ludzka interwencja powoli zmieniała materiał gatunkowy lasów beskidzkich na rzecz świerków.

Lasy bukowe w Międzybrodziu Ponikiew były ...

... dominującym gatunkiem w puszczy karpackiej

Wobec wszystkich swoich walorów lasy świerkowe mają swoje słabości. Są - przede wszystkim - nieodporne na wiele współcześnie zmieniających się warunków środowiskowych takich jak:

1. zanieczyszczenia powietrza przez emisje przemysłowe
2. ocieplenie klimatu
3. spadek wilgotności powietrza
4. obniżenie się poziomu wód gruntowych

W ten sposób osłabione lasy świerkowe nie są w stanie obronić się przed zagrożeniami ze strony szkodników: głównie kornika drukarza oraz grzybów opieniek.

Świerki są nieodporne na wspołczesne zmiany...

... klimatyczne oraz przemysłowe.

Sytuacja w lasach beskidzkich jest poważna. Podobne zjawiska do zamierania lasów świerkowych w Beskidach miały miejsce wcześniej w Górach Izerskich w Polsce, w Lesie Bawarskim w Niemczech i na Szumawie w Czechach.

Dlatego leśnicy i prywatni właściciele lasów muszą podejmować zdecydowane działania naprawcze. Należą do nich m.in.:
1. zwalczanie wszelkimi sposobami kornika
2. przebudowa gatunkowa lasu polegająca na :
- wycinanie starych i chorych świerków
- sadzenie na ich miejsce młodych gatunkow odpornych typu: buki, jawory, jodły.

Leśnicy muszą zdecydowanie zwalczać różne ...

... współczesne zagrożenia w lesie jak grzyby czy korniki.

Tekst i zdjęcia: Katarzyna Dulko
Na podstawie informacji Nadleśnictwa Andrychów (tablice: Beskidzkie Lasy FSC)