CSR a dialog z interesariuszami
Dla wielu pojęcie CSR, czyli po polsku system zarządzania społeczną odpowiedzialnością biznesu, jest nic nie mówiącym sloganem. Tymczasem brytyjska organizacja AccountAbility już proponuje firmom szersze myślenie o dialogu z interesariuszami, czyli najważniejszymi stronami i partnerami każdego przedsiębiorstwa. Czy ma szansę się przyjąć w Polsce?
Fot. Marta Stąpor, Hamburg
Fot. Marta Stąpor, Hamburg
Rozmowy w zimowym klimacie
Kto, gdzie i po co?
Brytyjska organizacja pozarządowa AccountAbility we współpracy z Fundacją CentrumCSR.PL (lokalny partner w Polsce organizacji brytyjskiej) zorganizowały w Warszawie warsztat będący częścią procesu międzynarodowego przeglądu standardu AA1000SES (Stakeholder Engagement Standard). Celem było zidentyfikowanie oraz dyskusje nad zagadnieniami, które powinny zostać wzięte pod uwagę w trakcie procesu przeglądu oraz formułowania rekomendacji dla drugiej ulepszonej edycji standardu AA1000SES, jak również sformułowanie ogólnych wytycznych odnośnie znaczenia zaangażowania interesariuszy w procesie zarządzania organizacjami w przyszłości.
Polskie elementy - dlaczego CSR?
Spotkanie stanowiło rzadką okazję dla polskich interesariuszy (głównie osób zawodowo zajmujących się CSR w Polsce) do wniesienie wkładu w rozwój międzynarodowych standardów CSR, z których polska społeczność biznesowa (i nie tylko) już korzysta lub będzie korzystała w przyszłości. Osób takich nie ma wiele, o czym świadczy chociażby frekwencja na seminarium (kilka osób z firm, kilka osób z firm konsultingowych). Niemniej jednak CSR zaczyna być bardzo popularnym narzędziem biznesowym w Polsce i warto się przyglądać jego nowym metodom - w tym międzynarodowym standardom.
Trudności w pojęciach
Na początku trzeba wyjaśnić kilka kwestii: kim są interesariusze (tego słowa nie zna nawet Windows), dlaczego są tacy ważni dla organizacji biznesowych, czego chcą i dlaczego należy z nimi prowadzić dialog. Otóż pojęcie interesariuszy jest kluczowe dla całej teorii CSR - choć wykracza poza nią. Interesariuszami są wszyscy ci, na których organizacja wywiera wpływ poprzez prowadzoną działalność oraz – w odwrotną stronę – wszyscy ci, którzy mogą mieć wpływ (pozytywny lub negatywny) na działanie organizacji. Firma powinna wedle CSR aktywnie zarządzać relacjami nie tylko dla udziałowców, pracowników, dostawców
i klientów (jak w tradycyjnym modelu), lecz również odpowiadać na potrzeby administracji publicznej, ugrupowań politycznych, związków zawodowych, organizacji pracodawców, lokalnych społeczności, organizacji społecznych, środowiska naturalnego i szeroko pojętej opinii publicznej, potencjalnych klientów i pracowników, a nawet konkurencji. Teoria interesariuszy została opisana w 1984 przez amerykańskiego profesora Edwarda Freemana w książce „Strategic Management: A stakeholder approach”.
Nowa wartość: rozliczalność
W praktyce CSR nowe terminy ucierają się bardzo szybko. AccountAbility to organizacja działająca na rzecz promowania innowacji z zakresu tzw. „rozliczalności” (ang. acountability) w obszarze zrównoważonego rozwoju - kolejne pojęcie, którego nie da się obecnie jednoznacznie przetłumaczyć na j.polski. To kategoria z pogranicza etyki i nauki o zarządzaniu: „możliwość rozliczenia”, „rozliczanie z wykonania nałożonych obowiązków”, transparentność, demokratyczna kontrola do procesu zarządzania wszelkiego rodzaju organizacjami.
Kto osiągnie swoje cele?
Przez międzynarodową rewizję standardu (grupy eksperckie podobne do warszawskiej zbierają się w każdym kraju od USA po Hong Kong i debatują nad możliwym zastosowaniem) organizacja AA (nie myliś z klubem Anonimowych Alkoholików) próbuje wypozycjonować nowy standard. Jeszcze w 2010 nowa wersja po rewizji ma wejść w życie. Celem organizacji jest wyjście poza CSR i tu pojawia się kwestia sporna: czy w krajach, gdzie CSR sam dopiero raczkuje (np. Polska), jest sens tworzenia nowych lepszych bytów? AA twierdzi, że tak, ponieważ standard AA1000 pomoże w realizacji podstawowych zadań CSR jak usprawnienie lub wręcz rozpoczęcie nowego dialogu z np. dostawcami. Dzisiaj wiele firm już prowadzi dialog, ale jest on za bardzo skupiony na samej firmie, jej powinności wobec interesariuszy. Tymczasem, jak sama nazwa mówi, dialog to nie monolog. Mozna też mieć roszczenia w drugą stronę - wobec interesariuszy. Poza tym, kogo dopuszczać do głosu? Czy zawsze Ci roszczeniowi są reprezentatywni?
Firmy już mają dialog
Bardzo często firmy już od dawna działają w dialogu, tylko same nie są tego świadome. Więc może o to chodzi z AA1000, żeby w końcu ten dialog strukturyzować i nakierować na dobre tory - korzystne dla firm? Standard AccountAbility ma taką zaletę, że można go stosować zarówno do jednorazowego dialogu w konkretnej kwestii (cel operacyjny) jak i strategicznie. Czyli każdy znajdzie coś dla siebie: jak nie chce strategii CSR (czy stakeholder engagement) to może chociaż uchwycić najważniejsze przepływy komunikacyjne na własnym podwórku.
Komentarz: Katarzyna Dulko 22.01.2010
Informacje źródłowe:
1. Centrum CSR - polski partner przeglądu CSR
2. AccountAbility stworzyło serwis www oparty na platformie Wiki - www.accountabilityaa1000wiki.net , który umożliwia zainteresowanej osobie aktywny udział w procesie ulepszania standardu AA1000SES
3. Film Alana Knighta (Head of Standards at AccountAbility) wprowadzającego do procesu przeglądu standard: Alan Knight
4. Zdjęcia ze spotkania w tym miejscu