Perspektywy strukturalne eko-zarządzania
Współcześnie funkcjonuje wiele różnych systemów zarządzania ekologicznego - czy szerzej zarządzania społeczną odpowiedzialnością. Firma nie jest zobowiązana formalnie do prowadzenia polityki środowiskowej pod hasłem ekologii. Może te drogę wybrać dobrowolnie i wiele na tym skorzystać.
fot. Ryszard Dziedzic
fot. Ryszard Dziedzic
Dobrze dobrane elementy
Idea normatywnego systemu zarządzania środowiskiem wykształciła się na bazie doświadczeń i ewolucji innych koncepcji m.in. koncepcji zrównoważonego rozwoju, filozofii kompleksowego zarządzania jakością TQM - polega na najefektywniejszym wykorzystaniu zasobów ludzkich i materialnych, by osiągnąć zamierzone cele.
Oprócz zarządzania CSR, o którym już wiele pisaliśmy na www.moj-ogrodnik.pl istnieje szereg innych systemów zarządzania środowiskowego, które ekologię wykorzystują w różnych aspektach, ale zawsze nadają jej dużą rangę. Do popularnych zintegrowanych systemów zarządzania środowiskowego należą m.in.:
- certyfikowanie zgodnie z wymaganiami normy ISO 14001 (podstawowym zadaniem normy jest wspomaganie działań związanych z ochroną środowiska i zapobieganiem zanieczyszczeniom w sposób zgodny z potrzebami organizacji. Certyfikat ma zastosowanie dla każdej organizacji, która chce wdrożyć, utrzymywać i doskonalić system zarządzania środowiskowego; działać zgodnie z ustalona polityką i celami środowiskowymi; pokazać zgodność swoich działań na zewnątrz);
- rejestracja we wspólnotowym Systemie Ekozarządzania i Audytu EMAS (ang. Eco Management and Audit Scheme). Zasadniczym założeniem systemu EMAS jest dostrzeżenie i wyróżnienie przez logo tych organizacji, które wykazują zgodność z prawem oraz dobrowolnie, w sposób stały, poprawiają efekty swojej działalności środowiskowej. EMAS jest czymś w rodzaju posiadania znaku firmowego, określającego dążenie organizacji do doskonałości.
- udział w nieformalnym programie o nazwie Ruch Czystej Produkcji (www.programcp.org.pl).
Normy i standardy społecznej i ekologicznej odpowiedzialności wyznaczają także ISO 9001 Systemy Zarządzania Jakością, wciąż projektowany w Polsce ISO 26000, OHSAS 18001 / PN-N-18001 Systemy Zarządzania BHP, S.A. 8000 (Social Accountability 8000) System Zarządzania Odpowiedzialnością Społeczną, raportowanie społeczne/środowiskowe GRI, czy światowa popularna organizacja doradzająca Global Compact.
Systemy zarządzania środowiskowego oparte na ww. standardach dają menedżerom możliwość skutecznego zarządzania ekologią na poziomie operacyjnym. Niedostrzeganie ekologii w podstawowym modelu zarządzania jest wielkim błędem, ponieważ może to zaważyć na dynamicznym rozwoju firmy. Dzięki odpowiedniemu systemowi firma może nie tylko zmniejszyć koszty działania, spełnić normy prawne, ale także zdobyć przewagę nad konkurencją, poprzez dostosowanie proekologiczne, zanim ustawodawstwo będzie stawiało ostrzejsze wymagania, a także ograniczyć ryzyko środowiskowe.
Systemy zarządzania środowiskowego, czy szerzej zarządzania ekologicznego, są mechanizmem, dzięki któremu mogą zostać osiągnięte zarówno te globalne jak i lokalne cele przedsiębiorstw. Degradacja środowiska w imię wzrostu gospodarczego, niezrównoważonej produkcja i konsumpcja są problemem współczesnego świata, ale także firm, które z pozoru nie mają wiele wspólnego ze środowiskiem naturalnym.
Komentarz: Katarzyna Dulko