Podstawy wiedzy o rynku makulatury
Współczesna technika rozwija się w kierunku jak najszerszego wykorzystania włókien makulaturowych do powtórnej produkcji, stąd prognozy dla recyklingu papieru napawają lekkim optymizmem. Oczywiście recykling nie przyjdzie do nas sam, musimy go mocno wspierać, ponieważ przed nami jeszcze długa droga do idealnego stanu odzysku surowców wtórnych. Do produkcji papieru używa się włókien z miazgi celulozowej, tak zwanej pulpy, która może przybierać różne postaci:
1. postać miazgi mechanicznej – są to wtedy świeże włókna wyciągane mechanicznie z drewna, gdzie na 1 tonę papieru zużywa się średnio 1,1 tony drewna,
2. postać miazgi chemicznej – gdzie włókna uzyskiwane są przez gotowanie w środkach chemicznych (aż 2 tony drewna potrzeba na 1 tonę papieru),
3. miazgi mieszanej z odzysku makulatury (1.1 do 1.4 ton makulatury na 1 tonę).
Więcej o papierze na www.moj-ogrodnik.pl.
Recykling papieru to najlepsze rozwiązanie w efektywnej redukcji odpadów, w których papier stanowi poważne gabaryty. Jedna tona papieru standardowo stanowi aż trzy m3 ziemi - jeżeli znajdzie się na składowisku. Więcej o odpadach na www.moj-ogrodnik.pl
Recykling jest wspierany także przez sam rynek (choć jest to zależne od koniunktury - np. w tej chwili jest ona niekorzystna, ponieważ ceny surowców są b.niskie). Do czynników rynkowych należa zatem:
1. cena włókien przetworzonych może być konkurencyjna do świeżych drzewnych (zależnie od koniunktury na rynku);
2. produkcja z makulatury jest opłacalna, gdy jest skupiona wokół osiedli miejskich, gdzie surowiec wtórny jest łatwo dostępny;
3. rosnąca świadomość ekologiczna społeczeństwa powoduje dodatkową presję na przedsiębiorstwa, a papiernie będące w trudnym konkurencyjnym otoczeniu stawiają na marketing ekologiczny i chcą się wykazywać skrupulatnym odzyskiem surowca oraz efektywnym łańcuchem produkcji.
Ponieważ papieru nie można przerabiać w nieskończoność, istotne jest zachowanie zasad czystości już powstałej frakcji odpadu papierowego przez konsumenta. Najlepsze jakościowo są długie świeże włókna celulozy. Ponieważ do recyklingu najbardziej przydatny jest nieużywany, choć może być uszkodzony papier prosto z produkcji, odpady produkcyjne z rolek, niezadrukowany i wysokiej jakości papier biurowy, oraz rzadziej gazety, katalogi, papier odzyskany z rynku wtórnego należy dbać o ich czystość. Jest to już kwestia odpowiedniego systemu zbierania.
W proces odzysku niezależnie od czystości muszą być włączone także świeże włókna, ponieważ te odzyskane mają mniejszą zdolność wiązania przez zawartość np. kurzu. Ale im czystsze, tym mniej drzew trzeba będzie użyć.
Najbardziej popularne typy makulatury to:
1. High grades - najwyższa jakość, czysty papier w kawałkach; odpadki z pierwszej produkcji gazety,makulatura niezadrukowana - nie wymaga czyszczenia, użyta do produkcji papieru kserograficznego
2. De-inking grades: jakość wysoka, to gazety, makulatura zadrukowana - ale wymaga usunięcia farb, odbarwienia, gazety na newsprint;
3. Kraft grades: średnia jakość; pochodzi z niewybielanych materiałów pakownych; może mieć to samo użycie ponownie
4. Low grades: najniższa przydatna jakość na rynku, to mieszane gatunki np. stary papier kserograficzny, książki, gazety, magazyny, jest użyteczna do produkcji opakowań i tektury
Makulatura, oprócz aspektów ekonomicznych, stanowi duży walor psychologiczny i edukacyjny. Jej używanie świadczy o przemyślanym podejściu do spraw środowiskowych, szczególnie w takim kraju jak Polska, gdzie wskaźniki recyklingu są dramatycznie niskie. W dobrze zorganizowanych, zdyscyplinowanych i świadomych społeczeństwach wskaźnik odzysku makulatury jest wysoki - w Europie przodują Niemcy oraz Finlandia, gdzie około 73% zużywanych papierów i tektur jest odzyskiwanych w postaci makulatury. Dla całej Unii (bez nowych członków) wskaźnik ten wynosi około 58%, w Polsce około 37%. (źródło:ecoportal.com.pl)
Obecnie modne jest używanie papieru z makulatury w biurach firm, które wdrażają CSR (np. w Axel Springer Polska szary papier z makulatury jest stosowany jako zamiennik białego papieru kserograficznego). Podnosi to świadomość nie tylko własnych pracowników, ale także klientów i partnerów biznesowych.
Tekst i zdjęcia: Katarzyna Dulko
Ekologia na Moj-Ogrodnik.pl