Wyróżnia się cztery podstawowe formy żywopłotów:
1- formowany (wymagający regularnego cięcia)
2- swobodny (szeroki gdyż zbudowany z gatunków które nie będziemy przycinać)
3- ormorficzny (różnopostaciowy np. przez zastosowanie pnączy)
4- półformowany (bardzo sporadyczne cięcie regulujące).
Żywopłot swobodny założyć możemy jeśli tylko posiadamy dużo miejsca i nie chcemy wykonywać dużo zabiegów pielęgnacyjnych. Jest on także ekologiczny, gdyż wybieramy dla niego głownie gatunki dekoracyjne z kwiatów i owoców, którymi żywią się ptaki i zwierzyna. Jest także bardzo skuteczną formą obronną, jeśli roślina dodatkowo posiada kolce czy ciernie.
Idealnie nadają się na żywopłot swobodny takie gatunki jak:
pigwowiec, dzika róża, tarnina i leszczyna.
Żywopłot półformowany to wąsko-kolumnowe i wąsko-stożkowe formy - głownie iglaków, takich jak:
jałowce, żywotniki i cyprysiki, które przycinamy dopiero wtedy, gdy rośliny wyrosną za wysoko czy potrzebne jest cięcie korekcyjne po zimie.
Formowany żywopłot jest najbardziej dekoracyjną formą znaną już od wielu setek lat. Dzięki niemu tworzono odrębne komnaty ogrodowe w baroku, a w naszym ogrodzie możemy go zastosować szczególnie wtedy, jeśli posiadamy niewiele miejsca. Niestety wymaga on odpowiedniego wyboru gatunku, przygotowania podłoża oraz co najważniejsze regularnego cięcia. Gdyż o ile żywopłot formowany bez skracania przyrostu nie będzie wymagał w ogóle nawożenia, to rośliny, które tniemy obowiązkowo musimy dokarmiać. Oczywiście gatunki, które wybierzemy, muszą bardzo dobrze znosić cięcie.
Gatunki liściaste przydatne na formowany żywopłot to:
- klon polny
- grab pospolity
- buk pospolity
- lipa
- bukszpan (z przeznaczeniem na niski żywopłot - cięcie dwa razy do roku)
- wierzba purpurowa odm. karłowa (cięcie korygujące wzrost oraz wyrównujące)
- porzeczka krwista
- ligustr pospolity
- berberysy.
Gatunki iglasteprzydatne na formowanie żywopłotu:
- modrzew europejski
- świerki
- cis pospolity
- żywotniki
- cyprysiki
Opracowanie: Beata Dulko-Kaszowska, ogrodnik i architekt krajobrazu