Rolnictwo ekologiczne zakłada niestosowanie wszelkich nawozów sztucznych. Zanim będziemy się zastanawiać, jak wyhodować okazałą marchewkę albo piękne orchidee w ogrodzie bez sztucznych minerałów warto poznać, czym właściwie są te nawozy.
Nawozy sztuczne to produkty przemysłowe otrzymywane przez przeróbkę surowców mineralnych, stosowane jako środki wzbogacające glebę w składniki potrzebne dla rozwoju roślin. Nawozy sztuczne mogą być jednoskładnikowe lub wieloskładnikowe (biorąc pod uwagę jako składniki: azot, fosfor, wapń i potas). Wynika stąd podstawowy podział nawozów sztucznych na: nawozy azotowe, nawozy fosforowe, nawozy potasowe i nawozy wapniowe. Można też je podzielić na nawozy proste (jedna substancja) i na nawozy mieszane (mieszaniny nawozów prostych). Oddzielną klasę stanowią mikronawozy.
W kilkudziesięcioletniej historii nawożenia znane są dokładne proporcje mikroelementów, które pomagają rośnąć roślinom. Oczywiście najłatwiej dostać je ze sztucznych nawozów, ale te zmieniają strukturę rośliny i naruszają ekosystem. Dla uzyskania lepszych możliwości produkcyjnych, z zastosowaniem metod ekologicznych, powinno się zamiast nawozów sztucznych stosować płodozmiany, obornik, zielone nawozy, resztki próżniowe, rośliny motylkowe, materie organiczna własnej produkcji dla zachowania żyzności gleby, dostarczania biogenow dla roślin oraz dla biologicznej ochrony organizmów roślinnych.
Zasady badania właściwości gleby pozostają te same - inny jest tylko nośnik materiału nawozowego:
I. Analiza ziemi
Przed zagospodarowaniem ogrodu bada się ziemię, jej pH oraz zawartość mikro- i makroelementów. Badanie można przeprowadzić w stacji analiz lub kupić odczynnik i samemu oznaczyć pH, które warunkuje możliwość sadzenia odpowiednich roślin.
II. Popularny na wiosnę sztuczny azot
szybko się rozkłada w glebie i roślina może go prawie natychmiast wykorzystać. Przyspiesza rozwój roślin, ale jego dawka w nawozie musi być ściśle dopasowana do typu rośliny. Przy zbyt dużej dawce rośliny więdną i są podatne na szkodniki. W sztucznych nawozach spotyka się skażenia w postaci: siarczki i chlorki, które bardzo negatywnie wpływają na rozwój roślin.
Uwaga: Rośliny motylkowe same wiążą wolny azot z powietrza i dodatkowy natychmiast im szkodzi.
V. Nawożenie jesienne
Potas wpływa pozytywnie na drewnienie tkanek - zdrewniałe części roślin są odporne na niską temperaturę i nie tracą nadmiernej ilości wody. Potas wspomaga magazynowanie wody na zimę, co jest szczególnie ważne dla roślin zimozielonych, np. iglaków, które dodatkowo powinno się nawozić jesienią i podlewać zimą, jeśli ziemia nie jest zamarznięta. Zarówno potas jak i fosfor uwalniają się powoli. Fosfor i potas wpływają pozytywnie na zawiązywanie owoców i nasion jesienią oraz późniejsze intensywne kwitnienie roślin na wiosnę. Żelazo to ważny dla roślin mikroelement. Pozytywnie wpływa na liście i pędy, wzmacnia je i chroni przed szkodnikami. Stosowane do trawników zapobiega wrastaniu w nie mchu.
Wszystkie wyżej wymienione składniki potrzebne roślinom są obecne także w naturalnej postaci. Istnieją na rynku tak zwane nawozy ekologiczne - poprawiają właściwości gleby, stwarzając lepsze warunki dla rozwoju mikroorganizmów glebowych. Przyczyniają się one do utrzymania stałego poziomu próchnicy w glebie i przeciwdziałają jej ubytkowi. (*Do stosowania w rolnictwie ekologicznym dopuszczone są m.in. nawozy: G18 i Physiomax.)
Zasadą podstawową pozostaje jednak to, by ograniczać się do nawożenia organicznymi nawozami wytworzonymi w gospodarstwie (kompost, obornik, nawozy zielone).
Komentarz: Katarzyna Dulko
O certyfikowaniu rolnictwa ekologicznego