Sprawiedliwy Handel, czyli jak to się wszystko zaczęło
Gerd Nickoleit z World Fair Trade Organization to jeden z tych, którzy znają prawdziwą historię ruchu, a nie tylko dzisiejszej komercyjnej strony Fair Trade, ponieważ jest jej współtwórcą. W latach 50-tych w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej powstawały pierwsze sklepy, dzisiaj każdy chciałby przypisać sobie pionierską rolę. Kiedyś politycznie, dzisiaj marketingowo.
Dawno, dawno temu, kiedy nie było Fair Trade ...
Konferencja nt. Fair Trade w Warszawie
Uczestnicy konferencji pili i jedli oczywiście tylko produkty Fair Trade
Dzisiaj Fair Trade to globalny ruch z profesjonalnymi organizacjami producentów, marketerów, czy aktywistów. Politycy (głównie zachodni) postrzegają ruch Fair Trade jako znaczący głos na temat kształtowania się zasad sprawiedliwego handlu. Ale nie zawsze tak było. 60 lat temu jego pierwsi liderzy musieli się bardzo wysilić, by ich zrozumiano.
Spór o pierwszeństwo do bycia LIDEREM FT
Dzisiaj to Amerykanie przypisują sobie pierwszeństwo w promowaniu sprawiedliwego handlu - m.in. w sklepie z produktami z Puerto Rico z lat 50-tych. Nazywano takie praktyki "alternatywnymi", nazwa Fair Trade przyszła później, a chodziło o sprzeciw wobec niesprawiedliwego konwencjonalnego handlu. Ludzie chcieli zatem przede wszystkim zaatakować panujący system (Niemcy, Holandia "Chcemy zmieniać system"), czasem pomóc realnie uciśnionym producentom (typ aktywizmu w Wielkiej Brytanii "Dajmy lokalnym ludziom zarobić").
Pierwszym produktem - do dzisiaj sztandarowym, na którym budowano późniejsze kryteria systemu certyfikacji, była oczywiście kawa. Trwały dyskusje na temat tego, jak określić sprawiedliwą cenę za kawę (jak przyznaje niemiecki aktywista Gerd Nickoleit obecny na konferencji w Warszawie*, po 40 latach pracy nad Fair Trade nadal nie wie, jaka powinna być rzeczywiście sprawiedliwa cena). Bywały problemy z jakością niektórych produktów na przykład z kawą z Nikaragui, która śmierdziała podczas parzenia. Rozwój koncepcji doprowadził jednak do zbudowania sprawnego profesjonalnego systemu. Pomógł networking między organizacjami działającymi w podobnych tematach.
Wyzwania na przyszłość :
Relationship + Education + Telling stories
"Brak rozwoju to cofanie się" - z tą myślą Fair Trade powinien rozwinąć swoje myślenie także o północnych producentach i rolnikach. W końcu "co z tego, ze LIDL sprzedaje kawę Fair Trade, a w tym samym czasie eksploatuje własnych pracowników?" - mówi Nickoleit.
Poza tym: Fair Trade upoważnia do zadawania pytań. System certyfikowania to wciąż rozwijający się proces, dlatego nie jest doskonały. I wszyscy się nim zajmujący powinni o tym wiedzieć.
* 29 listopada w Warszawie miała miejsce międzynarodowa konferencja nt. rozwoju Sprawiedliwego Handlu w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. W wydarzeniu wzięło udział ponad 80 przedstawicieli organizacji pozarządowych z Polski, Czech, Niemiec, Rumunii, Słowacji, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Węgier. Wśród uczestników byli także przedstawiciele biznesu.
Więcej informacji: Fairtrade.org.pl